MSX
Inhoudsopgave
Inleiding – Het ontstaan van de MSX standaard
In juni 1983 werd de eerste standaard voor home computers opgericht onder de naam MSX.
De afkorting MSX werd door Kazuhiko uitgelegd als “Machines with Software eXchangeability”, maar werd door Microsoft ook wel “MicroSoft eXtended” genoemd.
De MSX standaard werd opgericht door Microsoft en Kazuhiko Nishi van het Japanse bedrijf ASCII coorperation.
Het doel was om software en randapparatuur van verschillende fabrikanten zoals Sony, Toshiba en Philips op elkaar te laten werken.
De deelnemende fabrikanten hadden wel de vrijheid om zelf toevoegingen (binnen de MSX standaard) uit te brengen om hierdoor hun eigen machine nog aantrekkelijker te maken op de markt.
Elke MSX(1) computer werd voorzien van een Zilog Z80 CPU en minimaal 8KB aan RAM en 32KB aan ROM voor MSX Basic.
Het aandeel van Microsoft was het schrijven van het MSX BIOS en MSX Basic.
Het succes van MSX in de jaren 80
In de eerste helft van de jaren 80 (voornamelijk in 1984) werden de meeste MSX computers verkocht, al was er toen al een strijd met de Commodore 64 en de Sinclair ZX spectrum die beide in 1982 uitkwamen.
Vooral op de Aziatische markt was MSX erg succesvol, met name in Japan en Zuid Korea. Later werd MSX ook populair in landen als Brazilie, Spanje, Frankrijk en Nederland.
In Nederland werden er veel MSX computers verkocht door de inbreng van Philips. Naast Philips verkocht Sony ook MSX computers in Nederland onder hun eigen label “Hitbit”.
Ook werden er later MSX computers verkocht in Koeweit, Saoedi-Arabië en het voormalige Sovjet Unie.
Doordat er een groot aanbod aan software (voornamelijk educatief en ontspanning) was MSX een groot succes in de jaren 80. In de 2e helft van de jaren 80 kwam MSX2 uit. Deze had meer geheugen en betere graphics, en niet onbelangrijk: de MSX2 (m.u.v. enkele modellen) was voorzien van een 3.5″ diskdrive. Hierdoor kon software naast cassettes en cartridges ook op 3.5″ diskettes uitgebracht worden.
Eind jaren 80, begin jaren 90 kwam het einde voor MSX in zicht. Voornamelijk door het uitblijven van het succes op de Britse en Noord Amerikaanse markt. Daarnaast was er de opkomst van van nieuwere, snellere computers (veelal 16 bits) in de snel veranderende home computer markt waaraan MSX niet meer kon bijbenen. In 1991 bracht Panasonic de MSX Turbo-R uit. Deze MSX had een RISC CPU en was compatible met MIDI, maar dit was helaas te laat om MSX te redden.
Fabrikanten die deelnamen aan de MSX standaard
MSX 1 |
Al Alamia (Arabische landen), Aster International, Canon, Casio, CE-TEC, Dragon, Dyndata, Fujitsu, Goldstar, Gradiente (Brazilië), Hitachi, Sharp, Sanyo, Sony, Panasonic, JVC (Victor), Daewoo, Toshiba, Pioneer, Mitsubishi, National, NEC, Philips, Pioneer, Radiola, Sakhr (Yamaha), Samsung, Schneider, Spectravideo (VS), Talent (Argentinië), Telematica, Toshiba, Yamaha, Yashica, General, Hyosung, Limco, Oric, Radofin, Zemmix. |
MSX 2 |
Canon, Carchano – ACVS (Brazilië), Daewoo, JVC, Hitachi, Mitsubishi, National, Panasonic, Philips, Sanyo, Sony, Sakhr (Yamaha), Spectravideo, Talent, Telematica, Toshiba, Yamaha, NTT. |
MSX 2+ |
Panasonic, Sanyo en Sony. |
MSX Turbo-R |
Panasonic en Takaoka |
MSX Edities
Tussen 1983 en 1993 zijn 4 verschillende edities van MSX uitgebracht.
Elke opvolgende MSX was volledig compatible met de voorgaande editie.
MSX 1 Specificaties
Processor: Z80 op 3.56mhz (PAL)
RAM: 8 KB tot 64KB (afhankelijk van model / fabrikant) – uit te breiden via cartridges met extra RAM geheugen
ROM: 32KB waaronder
-
-
- BIOS: 16KB
- Besturing systeem MSX Basic v1.0 (16 KB)
-
Video Processor: Texas Instuments TMS9918 (16 KB Videoram)
Grafische modus:
-
-
- Text modus: 40×24 / 32×24
- Grafische modus: 256×192 met 16 kleuren (met een limiet van 2 kleuren per 8 pixels)
- Sprites: 32 sprites met limiet van 4 sprites per beeldlijn.
-
Geluidprocessor: General Instrument AY-33-8910
-
-
- 3 kanaals geluid met een ruiskanaal.
-
Bekende software titels op MSX1
MSX 2 Specificaties:
Processor: Z80 op 3.56mhz (PAL)
ROM: 48KB waaronder:
-
-
- BIOS + Extended BIOS (32KB)
- MSX Basic v2.0
- Diskrom (indien van toepassing): 16KB
-
RAM: 128KB (m.u.v. enkele uitzonderingen) – Geheugen is uitbreidbaar via cartridges
Video Processor: Yamaha V9938
-
-
- Text Modus 80×24 / 40×24 / 32×24
- Grafische modus:
- 256×192 met 16 kleuren (met een limiet van 2 kleuren per 8 pixels)
- 256×212 met 256 kleuren
- 512×512 met 16 of 256 kleuren
- Sprites: 32 16 kleuren met een limiet van 16 kleuren, 1 kleur per beeldlijn, maximaal 8 sprites per beeldlijn.
-
Geluidprocessor: General Instrument AY-33-8910
-
-
- 3 kanaals geluid met een ruiskanaal.
Opmerking: Het geluid van een MSX2 kan worden verbeterd met een Philips muziekmodule, of een Panasonic FM-Pac. De Panasonic FM-Pac (ook wel MSX-Music genoemd) was erg populair doordat deze geluids uitbreiding breed ondersteund werd door vele games die destijds voor MSX2 beschikbaar waren.
- 3 kanaals geluid met een ruiskanaal.
-
Realtime klokchip met batterij
Bekende software titels op MSX2
MSX 2+ Specificaties:
Processor: Z80 op 3.56mhz (NTSC)
ROM: 64kb waaronder
-
-
- Bios + Extended Bios (32KB)
- Besturing systeem: MSX Basic v3.0
- DiskROM: 16KB
- Kun-Basic-Compiler 16Kb (optioneel)
- Kanji ROM (optioneel)
-
RAM: 64KB – Kan uitgebreid worden via cartridge met RAM geheugen
Video Processor: Yamaha V9938
-
-
- Text modus: 80×24 / 40×24 / 32×24
- Grafische modus:
- 256×192 met 16 kleuren (met een limiet van 2 kleuren per 8 pixels)
- 256×212 met 256 kleuren
- 256×212 met 19268 kleuren (MSX2+)
- 512×512 met 16 of 256 kleuren
- Sprites: 32 16 kleuren met een limiet van 16 kleuren, 1 kleur per beeldlijn, maximaal 8 sprites per beeldlijn.
- Register voor vertikaal en horizontaal scrollen
-
Geluidprocessors:
-
-
- Geluidprocessor: General Instrument AY-33-8910, 3 kanaals geluid met een ruiskanaal. (standaard voor MSX 1 +2)
- Yamaha YM2413 (OPPL) (MSX Music) met:
- 9 FM kanalen of 6 Fm kanalen + 5 drum kanalen
- 15 voor gedefineerde muziek instrumenten + 1 vrij te defineren muziek instrument
-
Realtime klokchip met batterij
Bekende software titels op MSX2+
MSX Turbo-R specificaties:
Processor: ASCII R800 (Zilog Z800 kloon met extra functies) met 2 modi:
-
-
- Z80 Modus op 3.58 Mhz (NTSC)
- R800 Modus op 7.16 Mhz (vergelijkbaar met een Z80 op 28,64 Mhz)
-
ROM: 96KB waaronder:
-
-
- Bios + Extended Bios (48KB)
- Besturing systeem: MSX Basic v4.0
- DiskROM: 16KB
- Kun-Basic-Compiler 16Kb
- Kanji ROM 256KB
- Firmware: Ingebouwde GUI met o.a. textverwerker en andere applicaties (in Japans) – 4MB
-
RAM:
-
-
- FS-A1ST 256KB
- FS-A1GT 512KB
-
Video Processor: Yamaha V9938
-
-
- Text modus: 80×24 / 40×24 / 32×24
- Grafische modus:
- 256×192 met 16 kleuren (met een limiet van 2 kleuren per 8 pixels)
- 256×212 met 256 kleuren
- 256×212 met 19268 kleuren (MSX2+)
- 512×512 met 16 of 256 kleuren
- Sprites: 32 16 kleuren met een limiet van 16 kleuren, 1 kleur per beeldlijn, maximaal 8 sprites per beeldlijn.
- Register voor vertikaal en horizontaal scrollen
-
Geluidprocessors:
-
-
- Geluidprocessor: General Instrument AY-33-8910, 3 kanaals geluid met een ruiskanaal. (standaard voor MSX 1 +2)
- Yamaha YM2413 (OPPL) (MSX Music) met:
- 9 FM kanalen of 6 Fm kanalen + 5 drum kanalen
- 15 voor gedefineerde muziek instrumenten + 1 vrij te defineren muziek instrument
- Gedigitaliseerde geluidafspeel chip PCM
- 8 bit een kanaal (zonder DMA) tot 16kHz
- Ingebouwde microfoon
-
Realtime klokchip met batterij